محبت بزرگان به کودکان

راوی:
در زمستان 1363، خداوند به من دخترى عطا فرمود. اورا به‏خدمت حضرت امام بردم. ايشان با ديدن نوزاد، بى‏درنگ دست‏ها را پيش آورد و قنداق كودك را گرفت. پرسيد: «پسر است يا دختر؟».
گفتم: «دختر است.»
ايشان با شنيدن اين حرف، نوزاد را در آغوش فشرد. صورتشان را به صورت كودك گذاشت، پيشانى‏اش را بوسيد و سه بار فرمود: «دختر، خيلى خوب است.»
آن گاه از نامش سؤال كرد. گفتم: «دلمان مى‏خواهد شما نامى برايش انتخاب بفرماييد.»
حضرت امام بدون تأمّل سه بار فرمود: «فاطمه، خيلى خوب است.»

تأثير محبت ‏ورزى در تربيت

انسان اسير محبت و محكوم آن است، تا جايى كه گفته‏اند: «اَلْاِنْسانُ عَبْدُالاِحْسانِ» احسان و اظهار دوستى، مى‏تواند بشر را تا سر حد بندگى به پيش ببرد و البته اين نتيجه طبيعى محبت‏ورزى نسبت به انسانى است كه فطرت بشرى خويش را از دست نداده باشد.
محبت دوستيها را تحكيم و كدورتها را برطرف مى‏كند. پيوندهاى اجتماعى را تعميق كرده و به اعتمادهاى مردمى تقويت مى‏بخشد. مربى مى‏تواند با روش احسان به فرد مورد تربيت، ابتدا دل و روح او را تسخير كرده و به اختيار خود در آورد، آنگاه بى‏هيچ مشكلى به اين امر مبادرت ورزد.
بنابراين همچنان كه محبّت، فلسفه و اساس تربيت است، اظهار آن نيز از روشهاى بسيار مؤثر و كارآمد در تحقق آن به شمار مى‏آيد.
برخى گمان مى‏كنند بايد ديوارى از ترس و وحشت بين مربّى و متربّى باشد تا تربيت، جامه عمل بپوشد. ولى غافل از اينكه اگر ترس فرضاً بتواند به طور جزئى و محدود سرپوشى بر صفات ناهنجار بگذارد، تا وقتى اين اثر هست، كه عامل ترس نيز موجود باشد ولى به محض برطرف شدن آن، خوى‏هاى زشت با قدرتى بيشتر كه حاصل سركوبى و انباشته شدن آن است، خود را نشان خواهد داد، در حالى كه تحقيقات جديد و نيز تجربه‏هاى فراوان گوياى اين حقيقت است كه ابراز محبت و احساس اطمينان و اعتماد حاصل از آن، در امر تربيت، بسيار موفق‏تر از عامل ترس بوده است و صاحبان اين روش، خود را در اين زمينه بسيار موفق و ظفرمند مى‏دانند.

محدوده ابراز محبت نسبت به فرزند

عده‏اى بر اين پندارند كه اظهار محبت به فرد مورد تربيت، بخصوص فرزند، او را لوس و از خودراضى بار مى‏آورد؛ و لذا نبايد با متربّى با زبان دوستى حرف زد و با او خودمانى شد. در صورتى كه اين حالت، ناشى از بكارگيرى بى‏مورد محبت است نه از ابراز آن. محبت اگر در جاى خودش صورت پذيرد، نه تنها كودك و نوجوان را از خودراضى بار نمى‏آورد بلكه برعكس، هر چه اظهار آن شديدتر و زيادتر باشد آثار مثبت خود را نيز بيشتر و نمايان‏تر خواهد ساخت.
به نظر مى‏رسد بكارگيرى محبت در دو مورد مى‏تواند داراى اثر منفى در امر تربيت باشد:
1 - عملى كردن خواسته‏ها و خواهشهاى متربّى، حتى در مواردى كه به صلاح او نباشد. زيرا غالباً كودك و نوجوان بر اثر ضعف بنيه عقلى، اسير عواطف و احساسات و خواسته‏هاى نفسانى خويش است و ممكن است چيزى را بخواهد كه يا فراتر از بنيه اقتصادى خانواده است و يا سودى به حال او ندارد و يا چيزى را بطلبد كه عملى كردن آن نقض مقررات دينى و يا اجتماعى است.
در اين‏گونه از خواسته‏ها، لازم است مربى با زبانى نرم و محبت‏آميز، با تربيت‏پذير خود سخن بگويد و زشتى كارش را با زبانى در خور فهم او بازگو كند و با دادن شخصيت و فرصت فكر كردن به او، هم زمينه رشد اخلاقى و اجتماعى او را فراهم آورد و هم وجدان و انصاف خود او را بيدار كند تا خود نسبت به آن عمل تمايلى نشان ندهد. تسليم شدن در برابر اين دست‏خواسته‏ها نتايجى منفى خواهد داشت كه از خودرضايى و لوسى يكى از آنهاست.
2 - توجه به خواسته‏هاى كودك و نوجوان در مواردى كه عملى كردن آن تجاوز به حق ديگرى باشد؛ برخى يا به خاطر محبت بيجا و يا به جهت راحت كردن خود، به آسانى به تمايلات بى‏مورد فرزند خود تن مى‏دهند و بدين وسيله نهال تجاوزگرى و سركشى را در جان او غرس مى‏كنند و با ايجاد و تقويت اين خوى منفى، او را از خودراضى و لوس بار مى‏آورند. اين چنين فرزندى گذشته از اين كه والدين خود را عذاب خواهد داد براى اجتماع نيز موجودى مزاحم و حق‏نشناس خواهد بود و هم خود در اثر توقعات زياد از ديگران و بر آورده نشدن آن از سوى آنها، در رنج و احساس محروميت خواهد بود.

جبران کمبود محبت

اگر کسی دچار کمبود محبت است آیا باید خود را با محبت دوستان سیراب کند؟ یا با محبت جنس مخالف خود، یا با محبت همسر و فرزند؟ شما چگونه خود را از محبت سیراب می سازید؟ آنها که از کودکی تا به حال از کمبود محبت رنج می برند چه باید بکنند؟ به نظر می رسد بهترین کس، آن کسی است که بیشتر از همه به یاد من است بیشتر از همه به من ابراز علاقه می کند تمام حرفها و سخنانش همه نشانه از این دارد که او مرا دوست می دارد اگر به او عشق بورزم دیگر نیاز به محبت کسی نخواهم داشت و او ... است। به نظر شما چه کسی است؟ (جواب خود را در نظرات بنویسید)

محبت و تربیت فرزند

از نیازهای بسیار موثر در روح و روان هر شخص محبت است. کودک ازهمان ابتدای تولد محبت یاب است و هر رفتار والدین خود را درک می کند لذا لازم است از رفتاری با محبت صحیح استفاده کنند تا این کودک در جوانی از روانی پر نشاط برخوردار باشد. انسان هر چه بزرگتر می شود نیاز او به آب وغذا بیشتر می گردد وهر چه بزرگتر می گردد نیازشان به محبت افزونتر می گردد و هر چه بزرگتر می گردد به دوستانشان وابسته تر می شوند پس والدین بیاموزند که بهترین دوستان فرزندانشان خودشان باشند تا در معرض فساد قرار نگیرند.